Ankaragücü Başkanı Faruk Koca’nın sahaya girip hakem Halil Umut Meler’i yumruklamasının ardından, son yıllarda küresel ölçekte gündeme gelen hakeme şiddet olaylarını ve bu olayların faillerine verilen cezaları inceledik.
Bir kulüp başkanının bir hakemi yumruklaması nadiren görülen bir olay. Bu konuda bulabildiğimiz tek örnek, Brezilya’daydı.
AP ajansının aktardığı habere göre Mart ayında Brezilya’nın en üst ligi Serie A’da oynayan Botafogo’yla Brezilya Kupası’nda karşılaşan dördüncü lig ekibi Sergipe’nin başkanı Ernan Sena sahaya girerek hakeme yumruk attı.
Spor Mahkemesi önce yargılama bitene kadar tedbir amaçlı 30 gün men cezası verdi.
Yargılama sonunda sahaya girme, fiziksel şiddet ve tehdit nedeniyle 240 gün men cezası aldı.
Kasım sonunda Brezilya basınına konuşan Sena, men cezasının bitmesiyle başkanlığa geri döndüğünü duyurdu.
Sena’ya veya kulübüne bunun dışında ayrı bir ceza verilmedi.
Mourinho’ya dört maç ceza
Geçen sezon Macaristan’da düzenlenen Avrupa Ligi Finali’nde Roma’nın Sevilla’ya karşı kaybettiği maçın ardından İngiliz hakem Anthony Taylor, Budapeşte Havalimanı’nda İtalyan taraftarlar tarafından tartaklanmıştı.
ABD’de hapis
ABD’de 2015’te bir futbolcu, kendisine kırmızı kart göstermek üzere olan bir hakemin başına yumruk attı. Hastaneye kaldırılan hakem iki gün sonra hayatını kaybetti. Futbolcuya 8 yıl hapis cezası verildi.
Arjantin’de ise bir amatör küme maçında sahada hakeme yumruk atan ve yere düştükten sonra da kafasını tekmeleyerek bilincini kaybetmesine yol açan 24 yaşındaki Williams Alexander Tapon adlı futbolcuya “spor müsabakasında cinayete teşebbüs” suçlamasıyla 10-15 yıl arası hapis cezası istendi.
Oyuncunun ömür boyu spordan yasaklanması da gündeme geldi.
Fakat bunlar hayata geçemeden futbolcunun cesedi, kafasında bir kurşunla bulundu. AP ajansına göre Tapon’un eşi, bunun bir intihar olduğunu, Tapon’un intihar etmeden önce kendisine bir sesli mesaj gönderdiğini söyledi.
Demokratik Kongo’da kadın futbolculara men
Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde Şubat ayındaki bir maçta DC Motema Pembe kadın futbol takımının oyuncuları erkek hakemi sahanın dışına kadar kovaladıktan sonra sığındığı hakem kabininde yakalayarak linç etti.
Bazı oyuncuların sonraki maçlara çıkması yasaklanırken olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Hollanda’da da 2012’de bir gençler ligi maçının çıkışında altı futbolcu ve futbolculardan birinin babası tarafından maç sonu saldırıya uğrayan yan hakem Richard Nieuwenhuizen hayatını kaybetti.
Yaşları 15 ile 16 arasında değişen futbolcular ikişer yıla kadar, baba ise altı yıl hapis cezası aldı.
İngiltere’de de hakeme şiddet yaygın
İngiltere’de Premier Lig’de olmasa bile alt liglerde hakemlere yönelik şiddet sıklıkla görülüyor.
Spor dergisi The Athletic’in bu yıl hazırladığı bir dosyaya göre bir hakem sahada kafasının arkasına iki yumruk yedi, bir diğer hakemin ise sahadaki diğer kişiler araya girene kadar boğazı sıkıldı.
Leeds kentindeki bir maçta ise hakem, kötü muameleye maruz kaldığı için maçı erken bitirmek zorunda kaldı.
İngiltere Futbol Federasyonu verilerine göre 2021-22 yılında 380 futbolcu ve teknik direktöre hakemlere saldırı veya tehdit nedeniyle ceza verildi. Bir futbolcu ve bir teknik direktör ise tam 13,5’ar yıl futboldan men edildi.
2022’de Dave Bradshaw adlı hakemin kafasına uçak tekme atarak yüzünün yaralanmasına, omzunun çıkmasına, bayılmasına, kaburgalarının çatlamasına, burnunun kırılmasına ve omurga travması yaşamasına neden olan 24 yaşındaki bir futbolcu ise gözaltına alındıktan sonra yargılama sürecinde kefaletle serbest bırakıldı.
Olayın ardından konuşan 29 yıllık hakem Bradshaw “Her yıl şiddet artıyor, bir gün bir hakem görevi başında öldürülecek bu gidişle” dedi.
Bu yılın Mart ayında bir FA Cup karşılaşmasında hakem Chris Kavanagh’ı iten Fulham forveti Akensandar Mitrovic’e sekiz maç ceza verildi. Mitroviç ayrıca 75 bin sterlin (yaklaşık 2 milyon 750 bin TL) de para cezası ödedi.
İngiliz TV kanalı iTV’nin, ülkedeki 46 polis teşkilatından 27’sinden edindiği verilere göre 2022’de hakemler 64 defa polisi aramak zorunda kaldı.
BBC’nin Şubat ayında yaptığı bir ankete katılan İngiltere Hakemler Birliği üyesi 927 hakemden 293’ü taraftarlar, oyuncular veya kulüp yetkilileri tarafından fiziksel saldırıya uğradıklarını söyledi.
Yunanistan’da son haftalar olaylı geçti
Yunanistan’da ise Mart 2018’de PAOK takımının sahibi olan ülkenin en zengin adamlarından Ivan Savvidis, 90. dakikada takımının AEK karşısında attığı gol ofsayt gerekçesiyle iptal edilince yanında yakın korumaları ve belinde silahıyla sahaya indi.
Ailesi Trabzon-Gümüşhane’den Gürcistan’a göçmüş olan Rus-Yunan iş insanı Savvidis, bu olayın ardından 3 yıl futboldan men edildi, 100 bin euro para cezası aldı.
Savvidis’in 25 aylık hapis cezası ise ertelendi.
Kulübüne ise üç puan silme ve 55 bin euro para cezası verildi.
Yunan futbolu ise 3 haftalık aranın ardından devam etti.
Fakat spordaki şiddetin azaldığını söylemek zor.
Aynı yılın Aralık ayında bir hakemin Larissa’da evinin dışında üç maskeli adam tarafından saldırıya uğramasının ardından hakemler maçlara çıkmama kararı aldı.
Geçen ay da bir hakemin dükkanına molotof kokteyli atılması sonrası, Yunan hakemler düzenli olarak hedef gösterilmeleri ve saldırılara uğramaları nedeniyle 5 Aralık’tan itibaren maçlara çıkmayacaklarını açıkladı.
Saldırgan bulunamadı.
Hükümet taraftar şiddeti nedeniyle maçların Şubat’a kadar seyircisiz oynanmasına karar verdi.
Yunan Süper Ligi Başkanı Evangelos Marinakis 12 Aralık’ta görevinden istifa etti.
Yunan hakemler bu kararların üzerine 13 Aralık’ta maç boykotunu sonlandırdı.
